Al enige tijd is het doek gevallen voor het opbouwen van pensioen in eigen beheer. U moet kiezen wat u met uw reeds in eigen beheer opgebouwde pensioen wilt gaan doen: afkopen, omzetten of de pensioenaanspraak ongewijzigd laten.
U heeft hier nog tot 1 januari 2020 de tijd voor. In deze advieswijzer leest u wat het betekent als u uw pensioen in eigen beheer omzet in een oudedagsverplichting.
Van afstempeling naar omzetting
Vanaf 1 juli 2017 kunt u niet langer meer pensioen in eigen beheer opbouwen. U mag dan ook geen bedrag meer toevoegen aan uw reeds in de bv opgebouwde pensioenvoorziening. Dit opgebouwde pensioen kunt u nog tot eind 2019 omzetten in een oudedagsverplichting. Dat gaat in het kort als volgt:
Uw pensioen in eigen beheer wordt eerst zonder fiscale gevolgen afgestempeld van commerciële waarde naar de fiscale balanswaarde. Met het afstempelen geeft u dus een deel van uw pensioenaanspraak prijs, namelijk het verschil tussen de commerciële en fiscale waarde van de aanspraak. Zonder fiscale gevolgen wil zeggen dat uw bv over het bedrag dat u prijsgeeft, geen loonheffingen hoeft in te houden en te betalen. Uw afgestempelde pensioenaanspraak wordt vervolgens omgezet in een oudedagsverplichting die zichtbaar is op de balans van de bv.
Let op! Omzetten van uw pensioen in eigen beheer naar een oudedagsverplichting kan tot uiterlijk 31 december 2019.
Met de oudedagsverplichting houdt u het geld en uw aanspraak voor de oude dag nog binnen uw bv. Na de omzetting kunt u de oudedagsverplichting, op de jaarlijkse oprenting na, echter niet meer verder aanvullen. Doordat de rente op sparen momenteel erg laag is, zal uw oudedagsverplichting met de jaarlijkse oprenting niet hard groeien. Het is dan ook onzeker hoe groot het bedrag is dat u straks aan oudedagsuitkeringen zult gaan ontvangen vanuit de bv.
Oudedagsuitkeringen
Bij het bereiken van uw pensioendatum (de AOW-leeftijd) ontvangt u vanuit de bv twintig jaar lang oudedagsuitkeringen. Belastingheffing vindt pas plaats in die uitkeringsfase. Gaan de uitkeringen eerder in dan uw AOW-gerechtigde leeftijd (maximaal vijf jaar vóór die leeftijd), dan moet deze twintigjaarstermijn worden verlengd met die extra jaren.
Let op! Mocht u onverhoopt komen te overlijden nadat u het pensioen in eigen beheer heeft omgezet in een oudedagsverplichting, dan ontvangen uw erfgenamen vanaf dat moment twintig jaar lang oudedagsuitkeringen. Uw erfgenamen mogen er ook voor kiezen de oudedagsverplichting te gebruiken voor de aankoop van een lijfrenteproduct.
Ook als u de AOW-gerechtigde leeftijd nu al heeft bereikt, mag u het pensioen in eigen beheer omzetten in een oudedagsverplichting. De oudedagsuitkeringen moeten dan wel ingaan direct na het omzetten van de pensioenaanspraak. Dat geldt ook als u aanvankelijk de pensioeningangsdatum voor het ouderdomspensioen had uitgesteld tot bijvoorbeeld 70-jarige leeftijd.
Belangrijke mogelijkheden
Na omzetting van uw fiscale pensioenaanspraak in een oudedagsverplichting, heeft u nog een aantal mogelijkheden. U mag de oudedagsverplichting namelijk ook afkopen of gebruiken voor een lijfrente bij een bancaire instelling of een verzekeringsmaatschappij.
Afkopen
In 2017 en 2018 was het mogelijk om uw pensioen in eigen beheer na afstempeling af te kopen. Ook in 2019 kan dit nog. U profiteert in 2019 nog van een belastingkorting van 19,5%. Die mogelijkheid van afkoop met een korting is er ook als u de fiscale pensioenaanspraak al heeft omgezet in een oudedagsverplichting.
Let op! Na 2019 bent u bij afkoop over de volledige oudedagsverplichting loonbelasting en revisierente verschuldigd.
Afkoop met een belastingkorting klinkt aantrekkelijk, maar is dat niet altijd. Bovendien moet nog steeds over een fors bedrag direct belasting worden betaald en dat geld is misschien niet beschikbaar.
Let op! De tarieven in de inkomstenbelasting zijn in 2019 verlaagd. Afhankelijk van uw situatie kan het wellicht voordeliger zijn om toch niet tot afkoop over te gaan. Laat u hierover goed informeren.
Lijfrente
U mag de oudedagsverplichting ook gebruiken voor een lijfrente bij een bancaire instelling of een verzekeringsmaatschappij. Deze omzetting van een oudedagsverplichting naar een lijfrente kan op ieder gewenst moment, dus ook wanneer u al oudedagsuitkeringen heeft ontvangen. In dat laatste geval gelden wel enkele aanvullende voorwaarden.
Let op! Zet u de oudedagsverplichting om in een lijfrente, dan moet u wel voldoen aan de voorwaarden die gelden voor een lijfrente.
Tip! Brengt u uw oudedagsverplichting geheel of gedeeltelijk onder in een lijfrente, dan heeft u qua uitkeringsduur meer mogelijkheden dan de vaste twintig jaar die geldt bij de oudedagsverplichting. Afhankelijk van de door u gekozen lijfrentevorm gelden andere uitkeringstermijnen en dat geeft u iets meer speelruimte.
Uw partner
Voor het afstempelen van uw pensioen in eigen beheer en de omzetting in een oudedagsverplichting, is de toestemming van uw partner vereist. Omdat dit ook gevolgen heeft voor zijn of haar (nabestaanden)pensioenrechten, moet uw partner – en eventueel ook uw ex-partner – schriftelijk instemmen met uw keuze. Ook uw partner zal hierover moeten worden geadviseerd. Het verdient de voorkeur dat dit door een andere adviseur gebeurt dan uw eigen adviseur. Om mogelijke problemen in de toekomst te voorkomen, zijn goede afspraken noodzakelijk.
Omdat uw partner ook een deel van zijn of haar pensioenrechten verliest, moet ook worden nagedacht over een mogelijke compensatie hiervoor. Afhankelijk van het huwelijksgoederenregime (gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden) is een passende compensatie zelfs geboden, omdat anders sprake kan zijn van een (belaste) schenking.
Let op! Of en hoe hoog een eventuele compensatie aan uw partner moet zijn, hangt af van uw persoonlijke situatie. Gangbare regels zijn hiervoor niet te geven. Voor een passende compensatie is directe betaling echter niet vereist.
Informatieplicht
Binnen één jaar na het tijdstip van omzetting van uw fiscale pensioenaanspraak in een oudedagsverplichting, moet u de Belastingdienst hiervan op de hoogte brengen. Dat kan alleen met een speciaal informatieformulier dat te downloaden is van de website van de Belastingdienst. Op dit formulier moet u diverse gegevens invullen, zoals: persoonsgegevens, gegevens van uw bv, de datum van omzetting, de fiscale (balans)waarde van uw pensioenaanspraak op 1 januari 2015 en 31 december 2015 en de commerciële en fiscale (balans)waarde op de datum van omzetting. Omdat u kiest voor omzetting in een oudedagsverplichting, moet u op het formulier ook aangeven of u samen met uw partner afspraken heeft gemaakt over de verdeling van deze verplichting in het geval u gaat scheiden.
Let op! U moet binnen één jaar na het tijdstip van omzetting van uw pensioen in eigen beheer aan uw informatieplicht voldoen. Anders beschouwt de Belastingdienst uw pensioenaanspraak als ‘onzuiver’. In dat geval moet u per direct loonbelasting betalen over de commerciële waarde van uw gehele pensioenaanspraak en bent u ook nog eens 20% revisierente verschuldigd.
Heeft uw partner recht op een deel van het in eigen beheer opgebouwde pensioen, dan moet ook hij of zij het informatieformulier ondertekenen. Uw partner geeft de Belastingdienst daarmee te kennen schriftelijk in te stemmen met de keuze voor omzetting van de fiscale pensioenaanspraak in een oudedagsverplichting. Ook een eventuele ex-partner, die nog steeds recht heeft op een deel van de pensioenaanspraak, zal het informatieformulier moeten tekenen. Er moet per (ex-)partner een formulier worden ingevuld. Ontbreekt de handtekening – indien vereist – van de partner of ex-partner op het ingeleverde formulier, dan krijgt u alsnog zes weken de tijd dit te herstellen.
Let op! Kan of wil de (ex-)partner het informatieformulier niet ondertekenen, dan blijft uw pensioenverplichting premievrij op de balans van de bv staan. Omzetting, maar ook afkoop, is in dat geval niet mogelijk.
Let op! Bij overlijden van de dga kan de vererving van de oudedagsverplichting anders uitpakken dan voorheen de pensioenaanspraken. Ook bestaan er meer keuzemogelijkheden dan er voorheen met het pensioen waren. In sommige gevallen kan het vanuit ‘estate planning’ bezien wellicht dan ook raadzaam zijn om afspraken omtrent de (vererving van de) oudedagsverplichting vast te leggen in een testament.
Goed advies noodzakelijk
De oudedagsverplichting in de bv is een heel nieuwe faciliteit voor de dga. Nog niet alles is even duidelijk. Laat u daarom goed adviseren, zodat u weloverwogen kunt kiezen voor dit oudedagspotje binnen de bv. Omdat u dit ‘potje’ voor de oude dag niet verder kunt aanvullen, zult u ook moeten nadenken over eventuele alternatieven voor een onbezorgde financiële toekomst. Een advies op maat is dan ook geen overbodige luxe.
