Afgelopen zomer heeft de Eerste Kamer ingestemd met de Wet inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv). Deze wet regelt bredere bevoegdheden voor de Nederlandse inlichtingendiensten. De wet heeft ook betrekking op de vertrouwelijke communicatie tussen artsen en patiënten, bijvoorbeeld via telefoon, internet en e-mail. De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) maakt zich daar ernstige zorgen over.
De nieuwe wet geeft de inlichtingendiensten ruimere mogelijkheden om inbreuk te maken op het beroepsgeheim dan de huidige wetgeving. Zo mag onder andere versleutelde informatie worden ontsleuteld en mogen gegevens ongericht worden verzameld (de zogenaamde ‘sleepnetmethode’), dus ook uit informatiesystemen in de zorg.
In de memorie van toelichting op de wet staat zelfs expliciet vermeld dat er voor artsen, in tegenstelling tot advocaten, geen verschoningsrecht geldt. Er is dus bewust voor gekozen om voor de vertrouwelijke communicatie tussen artsen en patiënten geen uitzondering te maken.
Aantasting beroepsgeheim
De LHV is fel tegen deze uitbreiding van bevoegdheden. Voor patiënten en artsen is het beroepsgeheim en de vertrouwelijkheid van de arts-patiëntrelatie van groot belang. De toegankelijkheid van de zorg komt door deze wet onder druk te staan. Iedereen moet naar een arts kunnen gaan zonder angst dat instanties in zijn/haar dossier kunnen kijken, vindt de belangenbehartiger.
Hoewel het heel lastig zal zijn om nog iets veranderd te krijgen, gaat de LHV – bij voorkeur samen met de KNMG en andere organisaties in de zorg – kijken wat er nog mogelijk is in het implementatietraject van de wet om de risico’s voor het medisch beroepsgeheim te beperken.
Referendum en mogelijk rechtszaak
Op de Wiv is veel commentaar gekomen, tijdens het wetgevingstraject en ook sinds de goedkeuring door de Tweede en Eerste Kamer. Een aantal organisaties – waaronder de verenigingen van journalisten en van strafrechtadvocaten en verschillende privacy-organisaties – heeft aangekondigd een rechtszaak te willen voeren.
Omdat er zo goed als zeker een referendum over de nieuwe Wiv komt, hebben organisaties die tegen de ‘sleepnetwet’ actievoeren, premier Rutte opgeroepen de Wiv voorlopig op te schorten.
